Do majątku wspólnego małżonków wchodzi każdy przedmiot nabyty przez obydwoje małżonków lub jednego z nich w trakcie trwania małżeństwa.
Co nie wchodzi w skład wspólnego majątku:
– zwroty pożyczek udzielonych przed zawarciem małżeństwa,
– prawo do grobu z uwagi na osobisty charakter,
– przedmioty nabyte przez powstaniem wspólności,
Jeżeli małżonkowie przed rozwodem nie zawierali żadnej umowy znoszącej wspólność, to skład majątku wspólnego będzie ustalany na dzień podziału, czyli na dzień wydania orzeczenia o rozwód przez Sąd.
Wartość majątku wspólnego podlegającego podziałowi ustala się – według stanu tego majątku i cen w chwili dokonywania podziału. A więc decyduje tutaj moment wydawania orzeczenia przez sąd. Sąd musi w istocie ocenić wartość każdego składnika majątku wspólnego, aby ustalić wartość całego majątku. Jeżeli Strony zgodne są do wartości ruchomości Sąd zazwyczaj przychyla się, jednak bardzo rzadko się zdarza, aby Strony zgadzały się w tym zakresie. Jeżeli występuje taki problem Sąd wówczas powołuje biegłego sądowego z zakresu nieruchomości i biegłego sądowego z zakresu ruchomości. Biegły sporządza wtedy opnie sądową.
Jak wyglądają procedury?
Biegły po zapoznaniu się z aktami i postanowieniem sądu (wytycznymi przez Sąd) powiadamia pełnomocników Stron o wyznaczeniu wizji sądowej i jej lokalizacji. Zazwyczaj jest to w miejscu, gdzie nieruchomość się znajduje lub ruchomości. Jeżeli Strony dysponują dodatkowymi materiałami które nieznajdująca się w aktach sprawy warto przynieść biegłem w celu zapoznania się. Mogą to być np. dowody rejestracyjne do samochodów lub maszyn, faktury zakupowe itp. Na wizji lokalnej biegły zadaje pytania dotyczące nieruchomości/ruchomości wchodzących w skład majątku. Np. Kiedy dana przedmiot został zakupiony, czy był serwisowany, czy były jakieś remonty, naprawy. Istotne w sprawie jest stan techniczny na daną datę. Zadaniem biegłego jest ustalenie stanu technicznego, czyli tego w jak dana ruchomość wyglądała np. na dzień uprawomocnionego rozwodu. W postanowieniu Wysoki Sąd wskazuje zazwyczaj, aby ustalić wartość ruchomości na stan rozwodu a ceny dzisiejsze.
Prościej mówiąc, jeżeli np. telewizor został zakupiony w 2012 roku a do rozwodu doszło 2015 roku a sprawa o podział majątku odbywa się teraz, czyli w 2021 roku – biegły ustala jak dane ruchomości wyglądały w 2015 roku – czyli ustala wartość 3 letniego telewizora biorąc pod uwagę ceny dzisiejsze. Czyli ile warty jest 3 letni telewizor w 2021 roku.
Należy mieć na uwadze, że postępowania o podział majątku wspólnego często toczą się kilka lat. Jeśli więc opinia biegłego dot. wyceny nieruchomości wydana została np. 2 lata przed wydawaniem orzeczenia przez sąd, to z reguły konieczne będzie dokonanie aktualizacji wyceny nieruchomości.